Şekil 25. Nef, kemer görünüm

Şekil 26. Apsis vitraylarından görünüş

İmparator Kapısı Üzerindeki, İmparator VI. Leon Mozaiği

Nartheksten orta nefe giriş kapısı olan İmparator Kapısı üzerinde bulunan İsa, İmparator
VI. Leon (886-912), Meryem ve Başmelek Gabriel mozaiği 9. yüzyıl sonlarına
tarihlendirilmektedir. Fossatilerin onarımları esnasında gün yüzüne çıkarılmıştır.
Ortada İsa Pantokrator duruşta üzerinde himation ve kolobion bulunurken bir çalgı
aleti olan lir biçimli süslü bir tahtta oturmakta, başında haçlı nimbusu, sağ elinde taktis
işareti, sol elinde ise İncil bulunmaktadır. İncilin üzerinde Grekçe " Barış Sizinle Olsun.
Ben Dünyanın Nuruyum" ibaresi yazılıdır. İsa’nın sağında madalyonda Meryem İsa’yı
işaret eder biçim de bulunurken, solunda ise madalyonda Gabriel  (Cebrail) bulunmaktadır.
İsa’nın sağında proskynesis duruşta (yakarır bir biçimde) VI. Leon tasviri görülmektedir.

VI. Leon‘un kıyafeti ipekten kendinden desenlidir. Zenin altın yaldızlı tesseralıdır.
İkonografisinde ise VI. Leon’un ilk eşi ölmüştür. Leon evlenmek için patrikten izin ister
ve evlenir. Kısa süre sonra ikinci eşi de ölür. Bunun ardından Leon üçüncü kez evlenmek
için papadan izin ister, alır. Üçüncü kez evlenir ve üçüncü eşi de ölür. Dördüncü kez
evlenmek için bu kez İsaya, Meryem’e ve Gabriel’e yakarır biçimde tasvir edilmiştir. (Şek. 27)

Şekil 27. Nartheksden nefe giriş kapısı, İmparator VI. Leon mozaiği

Sunu Mozaiği, Tahtta Oturan Meryem, Çocuk İsa, İmparator Büyük Constantinus
(306-337) ve İmparator Iustinianus (527-565)

Güneybatı dehlizin Kuzey duvarından iç narthekse girişi sağlayan kapı üzerinde ki timpanum
altında bulunmaktadır. 10. yüzyıl sonu-11. yüzyıl başına tarihlendirilen mozaiği Fossatiler
tarafından sıvaların kaldırılmasıyla bulunmuştur yapıda ki en iyi korunmuş mozaiğidir.
Sadece mozaiğin alt bölümünde ince bir sıra eksikti ancak alçı ile sıvanarak onarılmıştır.
Ortada Thetokos duruşunda Meryem ve kucağında İsa ile bir taht üzerinde maphorionu ile
tasvir edilmiştir. Meryem’in sağında madalyon için de adının kısaltması, solunda ise Thetokos
yani MATER ve THEOU kısaltması (Tanrı Anası) mevcuttur. Meryem’in sağında Iustinianus
başında tacı, ensesini bulan uzun saçları, sakalsız yüzü ve üzerinde loros bulunmaktadır.
Elinde ise Ayasofya’nın maketini Meryem’e sunmaktadır. Yanında yukarıdan aşağıya doğru
koyu mavi harflerle Grekçe; "Hatırası Ünlü İmparator Iustinianus" yazmaktadır.  Meryem’in
solunda ise I. Constantinus aynı şekilde başında tacı, ensesini bulan uzun saçları, sakalsız yüzü
ve üzerinde loros bulunmaktadır. Elinde ise sur biçiminde kent maketini sunmaktadır.
İmparator I. Constantinus'un yanında yukarıdan aşağıya doğru koyu mavi harflerle Grekçe;
"Azizler Arasında Büyük İmparator Constantinus" yazılıdır. Zemin altın yaldızlı tesseralarla
kaplıdır.

           İkonografisinde ise kentin koruyucusu olan Meryem’e Constantinus ve Iustinianus’un imar
faaliyetlerini sunuşu gösterilmektedir. (Şek. 28)

Şekil 28.  İmparator I. Constantinus ve I. Iustinianus Mozaiği

( http://ayasofyamuzesi.gov.tr/tr/mozsunu-mozai%C4%9Fi )

           Apsiste Meryem ve Çocuk İsa Tasviri             

           Apsisin üzerindeki yarım kubbede bulunmaktadır. 7-8. yüzyıla tarihlenmektedir.
Orta Bizans dönemi resim örneğini en iyi yansıtan mozaiktir. Zemin altın yaldızlı tesseralardan
oluşmakta yarım kubbenin tam ortasında üzerinde koyu lacivert maphorionu ile tasvir edilmiş olan
Meryem üzeri değerli taşlarla süslü ve minderli taht üzerinde oturmakta olup kucağında çocuk İsa’yı
tutmaktadır. (Şek. 29)

Şekil 29.  Meryem ve Çocuk İsa Mozaiği

           Bema kemerinde yer alan Başmelek Gabriel mozaiği bir kısmı günümüze tahrip olmuş bir biçimde gelmiştir kıyafet bakımından beyaz ve altın rengi pelerinlidir. Kanat tüyler mor, kahverengi, gri, mavi, yeşil renklerde olup boyutunun üç katını bulmaktadır. Karşı aksında bulunulduğu düşünülen Mikail mozaiği zaman içinde yok olmuştur. (Şek. 30)

Şekil 30. Bema kemeri üzerindeki Baş Melek Gabriel (Cebrail) mozaiği