Şekil 65. Güneybatı pandantifi ve Kerubim meleğinden görünüm

Şekil 66. İstanbul Ayasofya, ‘’L’’ biçimli revaklı şadırvandan görünüm

III. Osman 1754 ve 1766 yılında iki ayrı deprem geçiren yapı hiçbir zarar görmemiştir.
III. Selim 1802’de depremden ziyade bakımsızlıktan yıpranmıştır. I. Mahmut döneminde,
1809 yılında yapıda küçük onarımlar yaptırmıştır. Sultan Abdülmecid döneminde,
1847 yılında Gaspare ve Giuseppe Fossati tarafından galerideki 13 eğik sütun, kubbedeki çatlaklıkları,
payandalar ise güçlendirilip iç onarım yeni eklemeler tamamlanmıştır. (Şek. 67)

Şekil 67. Payandalardan görünüm

Aynı zamanda mozaiklerin büyük bir bölümü ortaya çıkartılıp onarılıp belgeleme işlemleri
yaptıktan sonra üzerini yeniden sıvayla kapatılmıştır. Kazasker Mustafa Efendi tarafından
kubbeye Kurandan ayetler yazılmıştır. (Şek. 68)

Şekil 68. Kubbe içi, hat yazısından görünüm

Yapının dışına geçtiğimizde ise muvakkithane (Şek. 69) yapılıp Güneydoğuda ki minare
yükseltilerek diğer minarelerle aynı yüksekliğe getirilmiştir.

Şekil 69. Muvakkithaneden görünüm

Abdülaziz döneminde, 1873 yılında atriumun kalıntıları tamamen yıkılmıştır. II. Abdülhamit
döneminde, 1894 yılında oluşan büyük depremde yapıda herhangi bir hasar oluşmamıştır.
1898-1900 yıllarında I. Mahmut tarafından yaptırılan şadırvan Raimondo d’Aranco onarımını
yapmıştır. (Şek. 70)

Şekil 70. Şadırvandan görünüm

1906 yıllarında ise yapının içinde bulunan kütüphane onarılmıştır. Cumhuriyet dönemine
baktığımızda ise 1931 yılında hükümetten ve Atatürk’ten izin alarak yapı kapatılıp giriş
bölümündeki nartheks ve galeri ile ana mekândaki mozaikler ortaya çıkartılmasıyla temizleme
ve onarım yapılmıştır. 1 Şubat 1935 yılında müzeye dönüştürülmüştür. Bu nedenle yerlerde
bulunan halılar kaldırılıp büyük yazı levhaları indirilip yan neflere eklenmiştir. Bu tarihlerde
arkeolojik kazılara başlanıp 4. ve 5. yüzyıla ait portiko (anıtsal giriş) (Şek. 71) ve onun taşıdığı
sütunlar bulunmuştur. (Şek. 72) 1947 yılında İmparator kapısı tarafındaki minare onarılmıştır.
1955 yılında tuğla minare onarılıp yapının dışı sarı renge boyanmıştır.

Şekil 71. Portiko kalıntısı

Şekil 72. Sütunlardan görünüm

           Galeri katında ise Fossati tarafından yapılan boyadan bezemeler tamamen kapatılmıştır.
1959-1960 yıllarında Alexandros mozaiği temizlenmiştir. Fossatinin onarım yaptığı sırada kapattığı
haç mozaikleri de temizlenmiştir. Galerideki Dessis mozaiği ve Zoe ve Komnenos mozaikleri de
temizlenmiştir. İsa mozaiğinin alt bölümü, monogramı ve alttaki bordür meydana çıkartılmıştır.
1962-1963 yıllarında yine bu odadaki mozaikler temizlenmiştir. Aynı zamanda narthekste bulunan
bronz kapılar Roma Restorasyon Enstitüsü tarafından temizlenip yıpranan bölümler onarılmıştır.
1961 yılında Güneybatı galeride Freskler bulundu. Mimar Sinan’ın yapmış olduğu Kuzeybatıdaki
minareler onarılmıştır. 1964 yılında Mimar Sinan tarafından yapılmış olan Güneybatıdaki minare
onarılıp Ayasofya’nın kurşundan örtüleri yenilenmiştir. (Şek. 73)